De noodzaak om preventiever te werken is urgenter dan ooit
Dat we de impact van preventief werken vergroten is urgenter dan ooit.
-toenemende vraag naar hulpverlening en zorg
-toenemende zorg- en hulpverleningskosten
-oplopende wachtlijsten
-personeelstekort
scroll voor meer
Een aantal cijfers
Er is een groeiend tekort aan personeel in de zorg. Tot 2030 zijn er 117.000 mensen extra nodig (bron).
Het aantal mantelzorgers zal dalen van 15 potentiële mantelzorgers per 85-plusser nu tot 6 in 2040 (bron).
In 2030 is er een tekort van 25.000 plekken (in 2040: 100.000 plekken) en er zijn zo’n 40.000 verpleeghuisplaatsen sterk verouderd (bron).
De zorguitgaven stijgen tot 174 miljard euro in 2040, van alle zorgsectoren stijgen de uitgaven aan de ouderenzorg het snelst. Het aandeel van de uitgaven aan zorg voor 65-plussers stijgt van 44 procent in 2015 naar 59 procent in 2040 (bron).
“We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt“
illustratie van
André da Loba
Albert Einstein
Van zorgstelsel naar gezondheidsstelsel
Dat we de impact van preventief werken vergroten is urgenter dan ooit. We zijn in een vicieuze cirkel terechtgekomen door bezuinigingen op het preventief veld, waardoor de zorgkosten enorm oplopen. Zorgverzekeraars Menzis, CZ en Zilveren Kruis pleiten gezamenlijk voor een gezondheidsplicht, naast de al bestaande zorgplicht voor alle partijen in de zorg. Dus minder overgewicht, meer bewegen, minder stress. Het moet de al jaren slepende discussie over hoe er eindelijk echt werk kan worden gemaakt van preventie lostrekken.
In het recent verschenen SER-advies 'Zorg voor de toekomst' wordt een dringend beroep gedaan op komende kabinetten om flink in te zetten op preventie, met name ook buiten de zorg: op het werk, in de wijk, met woningcorporaties, op school, in het welzijnsbeleid, in ruimtelijke inrichting en jongerenbeleid. En dat alles in samenwerking met het bedrijfsleven. Innoveren is hierbij belangrijker dan ooit. Het versterken van preventief werk over alle domeinen heen en daarmee het versterken van de collectieve veerkracht vraagt om nieuwe verbindingen tussen zorg, hulpverlening en sociaal domein. Minister voor langdurige zorg en sport Conny Helder deelde al eens als zorgbestuurder haar visie over de broodnodige radicale veranderingen in de ouderenzorg en dat meer aandacht voor preventie de vraag naar zorg kan verlagen: “Voor snelle innovatie zullen organisaties wel de krachten moeten bundelen en kennis delen”.
Van de beloofde transformatie van de zorg en het sociaal domein om gezamenlijk preventiever te werken is vooralsnog onvoldoende terechtgekomen. Initiatieven om deze transformatie vlot te trekken zijn daarom urgenter dan ooit. Daarom zijn wij Erwelzijn begonnen, om echt het verschil te maken en de impact van preventief werk te vergroten.
Ervaringen uit de praktijk
Onze professionals doen hun werk goed en houden zich perfect aan de kaders. Alleen onze cliënten niet: de hulpverlening en de zorg werken vanuit hun eigen specialismes: elk probleem heeft daardoor zijn eigen kaders en procedures. De beleidskaders, financiële middelen en kennisinfrastructuur zijn ook op deze manier ingericht: versnipperd.
Gescheiden werelden. Het preventief veld en de hulpverlening werken ná elkaar in plaats van met elkaar.
Probleemanalyses in plaats van cliëntanalyses. Bij multi-problem problematiek worden de problemen - vaak door een casusregisseur - opgedeeld in deelgebieden. Deze deelgebieden worden vervolgens afzonderlijk van elkaar zo effectief mogelijk opgelost, maar naar opvolgende of samenhangende problematiek en iemands veerkracht wordt niet of nauwelijks gekeken. Gevolg is dat relatief veel mensen weer terugvallen in oude problemen of krijgen te maken met opvolgende problematiek.
Er is geen holistische benadering. Er is op dit moment geen holistische benadering waarin oog is voor het complexe samenspel tussen iemands veerkracht en de oorzaken en gevolgen van problemen. Hierdoor wordt er naast het oplossen van de problemen weinig tot niet gewerkt aan het gericht versterken van de veerkracht van de cliënt en zijn of haar omgeving. De gevolgen van iemands probleem hangen namelijk sterk af van iemands veerkracht.
Signaleren is frustreren. Vele professionals in het welzijnswerk, de sociale wijkteams en de hulpverlening zien het voor hun ogen misgaan. Maar ze hebben eenvoudigweg niet de tijd en middelen in handen om gericht iemands veerkracht te versterken en daarmee problemen te voorkomen.
We laten kansen om eerder te signaleren links liggen. Een probleem wordt niet aangegrepen als signaleringsmoment voor opvolgende problematiek van cliënt of zijn directe omgeving. We (vroeg)signaleren alleen het huidige probleem.